Συσκευασμενα Τροφιμα
Τα συσκευασμενα τροφιμα έχουν ομολογουμένως κατακλείσει την διατροφή μας. Πόσα όμως στα αλήθεια γνωρίζουμε για τα τροφιμα που καταναλώνουμε; Ποια είναι τα συστατικά τους; Περιέχουν συντηρητικά; Τι σημαίνουν όλοι οι διαφορετικοί ισχυρισμοί στις συσκευασίες τους;
Ευτυχώς πλέον, οι καταναλωτές δείχνουν μεγαλύτερη ευαισθησία και ενδιαφέρον σχετικά με την υγεία τους και για την διατροφή τους. Από τη άλλη πλευρά οι παραγωγοί τροφίμων καταφεύγουν πολλές φορές σε παραπλανητικούς ισχυρισμούς για να πείσουν τους καταναλωτές.
Οι κανονισμοί για την επισήμανση των συσκευασμενων τροφιμων είναι πολύπλοκοι, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολο για τους καταναλωτές να τους κατανοήσουν και να καταφέρουν να έχουν εύκολα καθαρή εικόνα για ένα συσκευασμένο προϊόν.
Ισχυρισμοί στις Ετικέτες
Μια βασική συμβουλή που αφορά ειδικά τους ισχυρισμούς της μπροστινής όψης των τροφίμων, καλεί τους καταναλωτές να στέκονται δύσπιστοι σε αυτούς και να μην τους ‘αγοράζουν’ αψήφιστα. Στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας χρησιμοποιούνται ισχυρισμοί ώστε να κεντρίσουν το ενδιαφέρον του καταναλωτή και τελικά να τον πείσουν να το αγοράσει. Από τους πιο παραπλανητικούς και διφορούμενου ισχυρισμούς είναι:
- Light
- Πολυδημητριακό
- Φυσικό
- Οργανικό
- Χωρίς προσθήκη ζάχαρης
- Low-fat
- Ολικής άλεσης
- Εμπλουτισμένο
- Gluten-free
Μην εμπιστεύεστε τυφλά τους παραπάνω ισχυρισμούς και μην είστε σίγουροι ότι το τροφιμο που τους αναγράφει είναι υγιεινό. Διαβάστε πάντοτε και τα συστατικά του τροφίμου.
Πολλοί από τους παραπάνω ισχυρισμούς μπορεί να σημαίνουν την αφαίρεση λίπους ώστε το τρόφιμο να είναι low-fat, αλλά να μην αναφέρεται η αύξηση της ζάχαρης που μπορεί να συμβεί για λόγους σύστασης του τροφίμου. Ή το αντίστροφο όταν μιλάμε για ένα προϊόν που προκύπτει με λιγότερη ζάχαρη, μπορεί σε αυτό να έχουν χρησιμοποιηθεί άλλα σάκχαρα ή/και περισσότερο λίπος.
Ένας τρόπος να ελέγξετε τι συμβαίνει με τα τροφιμα που φέρουν τέτοιους ειδικούς ισχυρισμούς, είναι να συγκρίνετε την ετικέτα και τα συστατικά του με αυτά του original τροφίμου. Ας πάρουμε το παράδειγμα της σοκολάτας, αν δείτε 1 μπάρα τυπική σοκολάτα γάλακτος και 1 την αντίστοιχη σοκολάτα με στέβια, θα διαπιστώσετε πως το βάρος των δυο μπαρών διαφέρει. Η πρώτη ζυγίζει 100 γρ. ενώ αυτή με τη στέβια ζυγίζει 60 γρ., ωστόσο οι θερμίδες ανά 100 γρ. προϊόντος και στις δυο περιπτώσεις δεν διαφέρουν ιδιαίτερα. Αυτό που διαφέρει είναι η μεριδοποίηση τους. Επομένως, τα 2 τετραγωνάκια της σοκολάτας με στέβια είναι πιο ελαφριά σε σχέση με τα αντίστοιχα μιας τυπικής σοκολάτας γάλακτος, άρα αποδίδουν και λιγότερες θερμίδες. Αξίζει να ελέγξετε και το αλάτι, καθώς οι επιλογές «χαμηλών λιπαρών» ή «χαμηλών σακχάρων» μπορεί να είναι υψηλότερες σε αλάτι.
Συστατικά στα συσκευασμενα τροφιμα
Τα συστατικά αναγράφονται στο πίσω μέρος στα συσκευασμενα τροφιμα, παρατίθενται ανά ποσότητα, από την υψηλότερη στη χαμηλότερη ποσότητα. Αυτό σημαίνει πως τα πρώτα συστατικά είναι και αυτά που κυριαρχούν στο τρόφιμο. Ένας χρήσιμος κανόνας είναι να αξιολογούμε το προϊόν βάσει των τριών πρώτων συστατικών του.
Τροφιμα που περιέχουν υδρογονωμένα έλαια, επεξεργασμένα άλευρα, τύπους ζάχαρης, μπορεί να θεωρηθούν λιγότερο υγιεινά. Επίσης τροφιμα των οποίων τα συστατικά απλώνονται σε 2 ή 3 γραμμές σημαίνει μάλλον ότι το τρόφιμο είναι υπερεπεξεργασμένο και καλό είναι να αποφεύγεται.
Κεφάλαιο Ζάχαρη
Η ζάχαρη εκτός του ότι αποτελεί βασικό συντηρητικό τροφίμων, συμβάλει και στην βελτίωση της γεύσης των τροφίμων και της εμπειρίας που προσφέρει η κατανάλωσή τους.
Η βιομηχανία τροφίμων δεν χρησιμοποιεί έναν, αλλά πολλούς διαφορετικούς τύπους ζάχαρης, πολλοί από τους οποίους είναι δυσδιάκριτοι. Η δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι περισσότεροι καταναλωτές να εντοπίσουν τα είδη της ζάχαρης, εύκολα μπορεί να οδηγήσει σε ασάφεια. Δεν είναι εύκολο να καταλάβουμε ακριβώς πόση ζάχαρη περιέχεται και τελικά πόσο υγιεινό θεωρείται. Σύγχυση επίσης δημιουργεί συχνά και ο μη διαχωρισμός των φυσικών σακχάρων που περιέχονται στα τροφιμα.
Πώς θα αναγνωρίσουμε όμως τα είδη ζάχαρης στις ετικέτες τροφίμων;
Υπάρχουν παραπάνω από 50 διαφορετικά είδη ζάχαρης, ας εξοικειωθούμε με μερικές κοινές ονομασίες ζάχαρης που συναντάμε σε τροφιμα ευρείας κατανάλωσης:
- Μέλι, Σιρόπια ή νέκταρ (ρυζιού, καλαμποκιού, σφενδάμου, αγαύης, χαρουπιού, βύνης, κά)
- Ζάχαρη καρύδας, ιμβερτοζάχαρη, κά
- Μελάσσα
- Συμπυκνωμένοι χυμοί φρούτων
- Οτιδήποτε τελειώνει σε «όζη», όπως φρουκτόζη, γλυκόζη, δεξτρόζη, μαλτόζη, μαννόζη, λακτόζη, γαλακτόζη,
- δισακχαρίτες, μαλτοδεξτρίνη, δεξτράνη
Εξοικειωθείτε με τις ετικέτες τροφίμων. Συγκρίνετε διαφορετικά τροφιμα μεταξύ τους για να αποκτήσετε καλύτερη επίγνωση. Η τριβή με τις ετικέτες τροφίμων θα φέρει και περισσότερη αυτοπεποίθηση για να ελιχθείτε μεταξύ των επιλογών σας. Φυσικά προσπαθήστε να δώσετε έμφαση σε περισσότερα λιγότερο ή καθόλου επεξεργασμένα τροφιμα στην διατροφή σας.
Μαριέττα Ρούντα
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
