Βιωσιμη διατροφη
Τα συστήματα παραγωγής τροφίμων που χρησιμοποιούνται ευρέως σήμερα είναι πλέον σαφές ότι είναι από τα πλέον επιζήμια για το περιβάλλον. Φαίνεται να έχουν σοβαρό αντίκτυπο τόσο στην κλιματική αλλαγή, όσο και στην εξάντληση των φυσικών πόρων της γης. Οι περισσότερες έρευνες δείχνουν μια σαφή έλλειψη γνώσης των καταναλωτών σχετικά με την βιωσιμη διατροφη, καθώς και πολλές παρανοήσεις σχετικά.
Οι βιώσιμες υγιεινές δίαιτες είναι διατροφικά πρότυπα που προωθούν όλες τις διαστάσεις της υγείας και της ευεξίας. Έχουν χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, είναι προσβάσιμες και οικονομικά προσιτές, ασφαλείς και πολιτισμικά αποδεκτές. Καθένας από εμάς μπορεί να συμβάλλει στην προώθηση της βιωσιμότητας, μέσω μικρών αλλά εφικτών αλλαγών στη διατροφη μας.
9 πρακτικές συμβουλές για την υιοθέτηση μίας πιο βιώσιμης διατροφής:
1. Προτιμήστε περισσότερα φρούτα και λαχανικά
Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι καλά για την υγεία μας και τα περισσότερα έχουν χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Εξαίρεση αποτελούν όσα χρειάζονται μεγάλα ποσά ενέργειας για την συντήρηση ή την μεταφορά τους (ευαίσθητα, λαχανικά θερμοκηπίου, εισαγόμενα φρούτα).
2. Τρώτε τοπικά προϊόντα και τρόφιμα με βάση την εποχικότητά τους
Η επιλογή τροφίμων που παράγονται στον τόπο αλλά και στην εποχή που ζούμε μπορούν να είναι μια βιωσιμη επιλογή. Το κόστος παραγωγής και αποθήκευσης τροφίμων εκτός της φυσικής καλλιεργητικής τους περιόδου, αλλά και η χρήση πολλών πηγών ενέργειας για να επιτευχθεί, αυξάνει τον αποτύπωμα τους.
3. Αποφύγετε να τρώτε και να αγοράζετε περισσότερα από όσο χρειάζεστε
Η κατανάλωση μόνο όσων χρειαζόμαστε μειώνει τις απαιτήσεις στην προσφορά τροφίμων, μειώνοντας και την πλεονάζουσα παραγωγή. Βοηθά επίσης να μας κρατήσει υγιείς και να αποφύγει την υπερβολική αύξηση βάρους. Ο περιορισμός των τροφών χαμηλής θρεπτικής αξίας, η προσοχή στα μεγέθη των μερίδων στην οργάνωση των ποσοτήτων που μαγειρεύουμε, είναι επίσης χρήσιμοι τρόποι για να αποφύγετε την περιττή υπερκατανάλωση και την σπατάλη των τροφίμων.
4. Αντικαταστήστε τις ζωικές πρωτεΐνες με πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης
Σίγουρα απαιτούνται πολύ περισσότεροι πόροι για την παραγωγή ζωικών πρωτεϊνών (ιδιαίτερα του βοείου κρέατος), σε σύγκριση με πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης (όπως φασόλια, όσπρια και ορισμένα δημητριακά). Η κατανάλωση μιας πιο φυτικής διατροφης φέρνει επίσης οφέλη για την υγεία.
Για τους κρεατοφάγους, ο περιορισμός της κατανάλωσης κρέατος σε 1-2 φορές την εβδομάδα και η επιλογή πιο βιώσιμων κρεάτων, όπως το κοτόπουλο αντί του βοείου κρέατος, μπορεί επίσης να βοηθήσει στην μείωση του οικολογικού μας αποτυπώματος, χωρίς να είναι προαπαιτούμενος ο αποκλεισμός του κρέατος.
5. Επιλέξτε δημητριακά ολικής αλέσεως
Τα μη επεξεργασμένα δημητριακά είναι γενικά λιγότερο απαιτητικά για παραγωγή πόρων από τα ραφιναρισμένα, καθώς απαιτούν λιγότερα στάδια επεξεργασίας. Είναι επίσης καλά για την υγεία, μειώνοντας τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, διαβήτη τύπου 2 και υπερβολικού βάρους.
Ψωμί ολικής αλέσεως, ζυμαρικά ολικής αλέσεως, ακατέργαστο κριθάρι, φαγόπυρο και κινόα, είναι εξαιρετικές επιλογές.
6. Επιλέξτε βιώσιμα θαλασσινά
Καταναλώστε ψάρι και θαλασσινά 1-2 φορές την εβδομάδα, προτιμήστε επιλογές με βάσει την εποχικότητα και την περιοχή που διαμένετε. Η επιλογή αγοράς θαλασσινών τοπικής προέλευσης αποτελεί μια εξαιρετική κίνηση, σημαίνει ότι το ψάρι είναι φρέσκο και έχει διανύσει μόνο μια μικρή απόσταση, ελαχιστοποιώντας το αποτύπωμα CO2. Ενημερωθείτε περαιτέρω για το σωστό μέγεθος του ψαριού και για την υπεραλίευση που δεν ευνοούν τον περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
7. Τρώτε γαλακτοκομικά προϊόντα με μέτρο
Ενώ η παραγωγή γάλακτος και γαλακτοκομικών έχουν σημαντικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο, τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι μια σημαντική πηγή πρωτεΐνης, ασβεστίου και βασικών αμινοξέων και έχουν συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο αρκετών χρόνιων ασθενειών.
Επιλέξτε γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, για όσους από εμάς επιλέγουν να εξαλείψουν εντελώς τα γαλακτοκομικά, προτιμήστε φυτικά ποτά που είναι εμπλουτισμένα με βιταμίνες και μέταλλα, όπως το ασβέστιο.
8. Αποφύγετε τις περιττές συσκευασίες
Οι συσκευασίες τροφίμων, ειδικά όταν είναι κατασκευασμένες από μη ανακυκλώσιμα υλικά, μπορεί να έχουν τεράστιο αντίκτυπο στο περιβάλλον. Όλοι μπορούμε να μειώσουμε την ποσότητα των συσκευασμένων προϊόντων που αγοράζουμε (σκεφτείτε τα χύμα μήλα έναντι των τυλιγμένων με μεμβράνη) ή να επιλέξουμε υλικά που είναι βιοδιασπώμενα, πλήρως ανακυκλώσιμα ή κατασκευασμένα από ανακυκλωμένα υλικά.
9. Πίνετε νερό βρύσης
Στην Ευρώπη, τα πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας του νερού είναι υψηλά. Αντί να αγοράζουμε εμφιαλωμένο νερό, μπορούμε να ξαναγεμίσουμε ένα επαναχρησιμοποιούμενο μπουκάλι νερό στη βρύση όσες φορές θέλουμε. Το νερό της βρύσης κοστίζει ένα κλάσμα της τιμής του εμφιαλωμένου νερού και μειώνει το οικολογικό μας αποτύπωμα.
Σε όποιο στάδιο αλλαγής βρίσκεστε σε σχέση με την αλλαγή προς μια πιο βιωσιμη διατροφη, θυμηθείτε πως οι αλλαγές και οι στόχοι που θέτετε πρέπει να είναι ρεαλιστικοί. Ακόμη και μικρές αλλαγές, σε παγκόσμια κλίμακα, μπορούν να έχουν τεράστια επίδραση στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της κατανάλωσης τροφίμων. Για παράδειγμα, ακολουθώντας μια πιο χορτοφαγική ή flexitarian διατροφη, δηλαδή η μείωση κατανάλωσης ζωικών προϊόντων και υποκατάστασή τους με εναλλακτικές φυτικής προέλευσης, είναι μικρά βήματα που όλοι μπορούμε να δοκιμάσουμε στην καθημερινότητά μας.
Μαριέττα Ρούντα
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
